Goereê-Overflakkeê
| ||||
Indeling | ||||
Land | Nederland | |||
Provincie | Zuud-'Olland | |||
Waeterschap | Ollandsen Delta | |||
Streêk(en) | Goereê-Overflakkeê | |||
Oôdplekke | Menheerse | |||
Statistiek | ||||
Oppervlakte | 422,35 km² | |||
- land |
262,20 km² | |||
- waeter |
160,15 km² | |||
Inweuners | 51.867 | |||
Daotum | 1 jannewari 2024 | |||
Bevolkiengsdichteid | 198 inw./km² (land) | |||
Geografische liggieng | ||||
Hoôgte | -0,8 — +2,1 [1] m | |||
Ontstaen | 1 jannewari 2013 | |||
Belangrieke verkeersaders | A29, N57, N59, N215 | |||
Netnummer | 0187 | |||
Postcodes | 3241-3258 | |||
Bestuur | ||||
Collegepartijen | VKGO, SGP, CDA, PvdA | |||
- zeêtels | 24 | |||
Burhemeêster | Ada Grootenboer-Dubbelman | |||
- waernemend | neê | |||
- partij | CDA | |||
Overige | ||||
Bienaem | ||||
Streektaele(n) | Goereês Flakkees | |||
Steêband | ||||
Gemeêntelike website | www.goeree-overflakkee.nl |
Goereê-Overflakkeê (Nederlands: Goeree-Overflakkee) is een eiland in de provincie Zuud-'Olland tussen ut Haeriengvliet en de Grevelienge. D'r weune onheveer 52.000 maessen (2024) op 'n landoppervlakte van 262 km². Sommerdiek, Menheerse, Ouwdurp, Ouwe Tonge en Dirksland bin de hroste plekken. 't Eiland was van 1966 tot an 2012 inedeêld in vier hemeêntes. Van west naer oôst waere dat: Goereê, Dirksland, Menheerse in Oôstflakkee. Vanof 1 jannarwari 2013 bestoôt 't eiland uut één gemeênte. 't Durp Menheerse vervul in vee opzichen 'n centrumfunctie voor 't aele eiland. Oak op Ouwdurp binne 'n hoap wienkels. Het ziekenuus sti in Dirksland. Groôte bedrieveterreinen bin d'r bie Stellendam en Ouwe Tonge.
Karakter
[bewerk | brontekst bewerken]'t Hroste gedeelte van Flakkeê ei aoltied a bie Zuud-'Olland ehoôrn (behalve Sommerdiek) mè 't is wel meer Zeêuws as 'Ollans van karakter. Hekeken naer de taele, 't leven, heweuntes en cultuur ei Flakkeê meêr Zeêuwse as 'Ollanse kenmerk'n bie zen eihen mee. Zò ei Flakkeê een agraorisch lanschap, wirop an vurral petaoten en juun worn verbouwd op de vruchtbaere slikkihe kleihrond. Der is voldoende ruumte om deze hewassen te verbouwen.
Toerisme
[bewerk | brontekst bewerken]Ouwdurp is antrokkelijk voe toerissen vanwehe 't (kleinschaelige) lanschap, de zeê en 't strand. In de jaeren '60 is dat snel opekomm'n en is 't antal toerissen ehroeid. Tehenwoôrdig komm'n der op hroôte schaele toerissen ni Ouwdurp. Aore bekendeeën van 't eiland binn'n de Stellendamse gornet in tot an 2008 't Rien Poortvlietmuseum in Menheerse.
Vervoer op 't eiland
[bewerk | brontekst bewerken]In 1909 kwam d'n trem van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij op 't eiland. Dat was al 'n hêêle verbeeterieng, mar de fiets was wel 't angeweeze voertuug op 't eiland. Je kon meerieje op de lastdraeger, of voor op de stange. Vrouwen zag je weinug fletse. Die zatte dan aok dikkuls op de lastdraeger. De veldvruchten wiere mit paerd in waegen nae de kaoje gebrocht.
De polderweegen waere veul aerdeweegjes. As t'r in 't naejaer, in de peetied veul waeter gevalle was, dan was er soms gêên deurkommen an. 't Is gebeurd dat de vracht weer of gelaeje most worre, de leege waegen uut de slik getrokke in nae de grintwegt gebrocht wier. As 't stik land niet te gróót was en de grintwegt niet te ver weg was, dan wiere de vruchten mit de kruujwaegen vervoerd. Meestal wiere de aerpels, koejepeen in de beeten an de pit geleid. De juun gieng in de juunrenne.
D'r liejpe aok voetpaejen, aok wel kèrkepaedjes genoemd deur de polders. De boeren hadde aok 'n kapwaegen of 'n tilburrie om boodschappen te doewen of op fesiete te gaen. Daervoor stieng dan 'n klepper, aok wel laoper of draever genoemd. Dat waere móóie slanke beesten, hêêl aors dan de zwaere Belzen. Dat paeretje wier aok wel voor de wielslee gespanne as t'r kleine vrachtjes naer of van 't land vervoerd moste worre.
De beurtschipper voer êêns per weeke nae Rotterdam in de omroeper kwam mit de belle 't deurp in riejp dan: „Al degene die wat te bestellen heit op Rotterdam briengt 't bie schipper De Graof of Waoling an boord voor twaolf uure". Dat was op zaeterdag. Dan zag je veel mensen mit kruujwaegens of korrewaegens, karren in fietsen, van alles in nog wat an boord brienge. 's Weunsdags kwamme de bestelde spullen vrom, die mit 'n handkarre bie de besteller thuus gebrocht wiere.
D'r was aok in ieder durp 'n boodediejnst, die êêrst mit paerd in waegen in laeter mit 'n auto allerlei pakken in pakjes uut Rotterdam rondbrocht. Laeter, toen d'r mêêr gebruuk gemaekt wier van de auto. haelde de boode zelf de waeren uut de Stad in brocht ze d'r aok naer toe. 't Was 'n zwaer in slecht lóónend beroep, want voor 'n paer kwartjes in soms nog minder most 'n wat voor weer 't aok was, half Flakkee deurkruuse. De weegen waere aok nog niet zoo best, mêêst grint of keislag (makkendam) genoemd.
Veerboôt
[bewerk | brontekst bewerken]Noe mit al die dammen in bruggen, is "t niet zoo'n toer méér om van 't eiland af te kommen, mar dan vroeger! In Menheerse had je de menheerse boot mit 'n motor d'r in, in de veerman zette je dan oover naer fort Lillo of 'n aor fort in dan mos je mar zieje dat je kwam waer je weeze wou. Laeter hadde ze 'n boot die op Zeêland voer in die passeerde dan De Plaete. De veerman stong dan al klaer mit z'n bootje in brocht je dan bie dat gróóte schip. Je mos dan mit 'n touwladder nae booven klimme. Mit haog waeter kwam de boótan de kante. Je kon dan in Dinteloôrd of in Wullemstad uutstappe.
Je had nog 'n veerdiejnst van Herken mit schipper Verschoor één bie Ouwe Tonge, dat was bie d'n hoek van St. Jaepe. Deze twêê veerdiejnsten gienge nae Schouwen-Duuveland. Mit de Menheerse boot was voor midden Flakkee 't makkelukste. Die boot gieng deur 't Spui naer Rotterdam in lei aok an Vlaerdiengen in Schiedam. Toen in 1909 op 't eiland d'n trem van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij gieng rieje, gieng d'r van 't Menheersense hóód 'n veerboot naer Hellevoet vaere. De aore Menheerse boot die van 'n aore maatschappij was bleef daernaest nog lang geweun op Rotterdam vaere.
As je mit de boot mee most was tat in de zeumer 'n fijn reisje. In de winter, as 't Haeriengvliejt oope bleef, dan zat je gezellug binnen op de boot. Je kon d'r 'n bakje kofje of thee drienke, wat in de rondte laope in mit diejen in geenen 'n praetje maeke, nee, 't was best te doewen mit de boot. Mar as 't Haeriengvliejt zoowat dicht lag, dan most 'r 'n iesbreeker an te pas komme in duurde de overtocht uuren.
In dan de sjuffeurs van auto's. Die moste minstens al 'n uure van te vooren an 't Menheerse hóód weeze om mee te kannen. In de mist in mit veul iesgang voer de kaptein wel 's niet in de motor gieng midden op 't waeter wel 's kepot. Dan most'r 'n sleepboot komme om 'n naer de overkant te briengen.
Politiek
[bewerk | brontekst bewerken]Gemeênteraed
[bewerk | brontekst bewerken]De gemeênteraed van Goereê-Overflakkeê bestit uut 31 zetels. Hieronger stit de saemenstellieng van de gemeênteraed vanaf 't ontstaen in 2013:[2]
Partij | 2022 | 2018 | 2013 |
---|---|---|---|
Vitale Kernen Goeree Overflakkee (VKGO) | 7 | 6 | 3 |
SGP | 7 | 7 | 9 |
CDA | 6 | 4 | 3 |
Groep Jan Zwerus ¹ | 4 | 1 | |
VVD | 2 | 3 | 4 |
CU | 2 | 3 | 4 |
PvdA | 2 | 3 | 4 |
D66 | 1 | 0 | |
Eiland van Vrijheid (EVV) | 2 | 1 | |
Goeree Overflakkee Samen (GOS) | 0 | 1 | |
Totaol | 31 | 29 | 29 |
Opkomst | 64,0% | 68,0% | 55,7% |
¹ In 2018 Blanco lijst 10.
Op 21 november 2012 waere d'r raedsverkezingen voor de nog te vurmen gemeênte 'ehouwe. 29 raedszetels waere d'r te verdelen.
Burgemeêsters
[bewerk | brontekst bewerken]Ambtsperiode | Naem burgemeêster | Partij of stroôming | Biezonderheên |
---|---|---|---|
2013 - 2013 | Corstiaan Kleijwegt | PvdA | waernemend |
2013 - noe | Ada Grootenboer-Dubbeldam | CDA | |
2014 - 2015 | Jan Pieter Lokker | CDA | waernemend |
De verlaopige burgemeêster wier Corstiaan Kleijwegt; eerder al burgemeêster van Sliedrecht en Hellevoet. Sinds september 2013 is Ada Grootenboer-Dubbelman burgemeêster.
Bieneamen
[bewerk | brontekst bewerken]- Ouwdurp: Dûûnhaezen, Stuuverreapers
- Goeree: Klokkedieven, pûûten
- Stellendam: Gornetsnokkers
- Melessant: Geiten, papbûûken
- Dirksland: moppevreters, stropdassen
- Herken: Panhaeringen
- Sommerdiek: Holle bollen
- Menheerse: Knikkertûûten
- Nieuwe Tonge: Bleauwkousen
- Stad an 't Haeriengvliet: Jan Aerpels
- Ouwe Tonge: Grippeschieters
- D'n Bommel: Horrekiekers
- De Plaete: Windbûûlen
Zie ok
[bewerk | brontekst bewerken]- Biebelgordel
- Flakkees volkslied
- Lieste mee hoôgste gebouwen op Flakkeê
- Lieste mee pleknaemen in Zeêland, Goereê-Overflakkeê en Wesvore
Noôten
[bewerk | brontekst bewerken]- ↑ 'Oôgste duun 18,5 m
- ↑ nlverkiezingen
Lienks nae buten
[bewerk | brontekst bewerken]