Middelburg
| ||||
 | ||||
.png) | ||||
 | ||||
| Indeling | ||||
| Land | Nederland | |||
| Provincie | Zeêland | |||
| Waeterschap | Scheldestroômen | |||
| Streêk(en) | Walchren | |||
| Oôdplekke | Middelburg | |||
| Statistiek | ||||
| Oppervlakte | 53,04 km² | |||
| - land |
48,38 km² | |||
| - waeter |
4,66 km² | |||
| Inweuners | 50.004 | |||
| Daotum | 1 jannewari 2024 | |||
| Bevolkiengsdichteid | 1034 inw./km² (land) | |||
| Geografische liggieng | ||||
| Hoôgte | -1,3 — +1,5 m | |||
| Ontstaen | 9e eêuwe, 1217 (stadsrechten) | |||
| Belangrieke verkeersaders | A58, N57 | |||
| Netnummer | 0118 | |||
| Postcodes | 4331-4341 | |||
| Bestuur | ||||
| Collegepartijen | GL-PvdA, Lokale Partij Middelburg, D66, CU | |||
| - zeêtels | 19 | |||
| Burhemeêster | Yvonne van Mastrigt | |||
| - waernemend | neê | |||
| - partij | / | |||
| Overige | ||||
| Bienaem | Maeneblusser | |||
| Streektaele(n) | Burgerzeêuws Walchers | |||
| Steêband | Vilvoôrde (Belhië), Nagasaki (Japan), Głogów (Poôl'n), Simeria (Roemenië), Teiuș (Roemenië), Folkestone (Vereênigd Konienkriek) | |||
| Gemeêntelike website | www.middelburg.nl | |||
Middelburg (Nederlands: Middelburg) is de oôdstad van de provincie Zeêland. 't Leit op Walchren. Nae Terneuzen is 't de tweêde gemeênte naer antal inweuners: onheveer 50.000 in 2024. De gemeênte omvat nessens de stad Middelburg (43.000 inweuners) ok nog de durpen Erremu, Kleverskerke, Sint-Lauwers en Nieuwland en de buurschappen 't Ouwedurp en Perdamme. Middelburg is de oudste stad van de Zeêuwse eilanden en oort op Walchren dikkels angegeve mee Stad. De bienaem van de Middelburgers is Maeneblussers.
Functies
[bewerk | brontekst bewerken]Zoôas bove gezeid is Middelburg oôdstad van Zeêland, daermeê 't 'n administratief centrum is. Sins 2006 eit 't waeterschap oôk ze rissidensie in Middelburg. Industrieel leit 't achter bie Vlissienge, mae d'r is wel 'n industrieterrein: Arnestein. Ok is d'r een nieuw bedrieventerrein "Mortiere". Bie toeristen is 't vee in trek, deu 't istorische karakter van de binnestad.
Stadsbeêld
[bewerk | brontekst bewerken]Middelburg is nog dudelik 'n ouwe vestiengstad, mee 'n veste die vo 't groôste deêl nog lanks de ouwe bolwerken loôp. Alleên in 't zuudoôste is de veste verrinneweerd, deur 't in de negentiende eêuw gegraeve Kanaol deur Walchren. Middelburg eit betrekkelik vee monumente, daervan de Abdij mee d'n negetig meter oôgen toren, de Lange Jan, 't Vomaelig Staduus, de Kloveniersdoelen en de ouwe aeves de meês opvallende bin. Ok de Oôstkerke mag nie onvermolde bluve. Verders bin d'r 'n oôpe erenuzen. Rondom de Mart (waara het stikt van de duven) bin nae de Twidde Wereldoôrlog de meêste verwoeste 'uuzen niet herbouwd, mae bin er nieuwe gebouwen neerhezet in traditionele stijl. 't Straetepatroôn rond de Mart is vee veranderd. Buuten het stadscentrum is weinig 'oôgbouw te vinden, weerdeur het anzicht van de stad vanof het platteland van Walchren intact is gebleven.
Geschiedenisse
[bewerk | brontekst bewerken]Middelburg wier in de vroege Middeleêuwen gesticht as burcht an 't riviertje de Arne, tusse Duun-burg (Domburg) en Zuud-burg (Soeburg). De burcht eit oengeveer op de plek van de Abdij gelegen, terwiel 't gebied van de Mart toen ok al beweund geweêst moe weze. Rond 1125 è ze de Adbij gesticht en in 1217 kreeg Middelburg stadsrechten van de graef van Olland. In de eêuwen daernae begon de stad te groeien door de vospoed die d'n andel over zeê brocht. Zoô kon in 1458 't Staduus gebouwd ore. 'n Ienkele bron liekt d'rop te wiezen dat de componist Jacobus Clemens non Papa (1510-1556) uut of bie Middelburg kwam, mae de anwieziengen daerom'eêne bin tegenstrieïg en ondujelijk.
In 1572, bie 't begin van d'n Tachtigjaerigen oorlog, sloôt de stad d'r eige nie bie d'n Opstand an, maer moch deu 'n beleg van de Waetergeuzen in 1574 toch capitulere. In de Rippebliek wier Middelburg nog belangrieker as andelsstad: zoôwel in de VOC as in de WIC aod 't 'n kaemer. Vanaf de achttiende eêuw goeng 't toch achteruut mee Middelburg, omad 't Sloe, d'n zeê-arm die-a Middelburg mee de zeê verboend, langzaeman dichtslibde. Daedeu verloor Middelburg z'n positie an Vlissienge, wat-a wel an zeê leit. In de 19e eêuw kreeg Middelburg een station an de Zeêuwse lijn.
In d'n Twidde Weareldoôrlog is de stad zwaer gebombardeerd deur de Duutsers in 1940 en in 1944 wier 't deu 't Britse bombardement op de Waschappelse Zeêdiek geïnundeerd. Nae d'n oorlog mochten vee gebouwe mee vee moeite weer ersteld ore. In 2004 trok 't gemeêntebestuur nae bekant 550 jaer uut 't staduus vo plekke te maeken vo de Roosevelt Academy, wat-a uut moe groeie toet de eerste Zeêuwse universiteit.
Politiek
[bewerk | brontekst bewerken]Gemeênteraod
[bewerk | brontekst bewerken]De gemeênteraod van Middelburg bestit uut 29 zetels. Hieronger stit de saomenstellieng van de gemeênteraod sind 1990:[1]
| Partij | 2022 | 2018 | 2014 | 2010 | 2006 | 2002 | 1997 ¹ | 1994 | 1990 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GL-PvdA | 8 | ||||||||
| PvdA | 3 | 4 | 5 | 7 | 6 | 6 | 5 | 7 | |
| GL | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 1 | |
| Lokale Partij Middelburg (LPM) | 5 | 6 | 4 | 4 | 2 | 3 | |||
| SGP | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | ||
| CDA | 3 | 4 | 4 | 4 | 5 | 6 | 6 | 5 | 7 |
| D66 | 3 | 2 | 3 | 2 | 0 | 1 | 2 | 4 | 3 |
| CU ² | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | ||
| VVD | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | 6 | 3 |
| SP | 1 | 2 | 3 | 2 | 3 | 2 | |||
| FVD | 1 | ||||||||
| Middelburg Transparant (MT) | 1 | ||||||||
| AOV-Unie55+ | 2 | ||||||||
| SGP-CU ² | 4 | 4 | |||||||
| Totaol | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 | 27 | 25 |
| Opkomst | 55,4% | 59,0% | 59,3% | 59,6% | 63,8% | 59,9% | 50,0% | 62,3% | 59,2% |
¹ erindeêlieng
² 1990-1997: CU = RPF + GPV
Burgemeêsters
[bewerk | brontekst bewerken]Dit is 'n lieste mee burhemeêsters sins 1808:[2]
| Ambtsperiode | Naem burgemeêster | Partij of stroôming | Biezonderheên |
|---|---|---|---|
| 1808 - 1810 | Jacob Hendrik Schorer | ||
| 1810 - 1835 | Cornelis Gerrit Bijleveld | reheriengs'ezind | toet 1814 maire |
| 1813 - 1814 1816 - 1823 |
David Isaäk Schorer | ||
| 1814 - 1824 | Leonard Cornelis van Sonsbeeck | ||
| 1835 - 1838 | Johan Frederik Lantsheer | ||
| 1838 - 1859 | Marinus Cornelis Paspoort van Grijpskerke | (liberaol) | |
| 1859 - 1871 | Jean François Bijleveld van Serooskerke | reheriengs'ezind | zeune van Cornelis Gerrit Bijleveld |
| 1871 - 1879 | Johan Willem Meinard Schorer | liberaol | |
| 1880 - 1887 | Carolus Joannes Pické | liberaol | |
| 1887 - 1907 | Leonhard Schorer | ||
| 1908 - 1915 | Martinus van den Brandeler | ||
| 1915 - 1932 | Pieter Dumon Tak | ||
| 1933 - 1939 | Meine Fernhout | ARP | |
| 1939 - 1942 | Jan van Walré de Bordes | ||
| 1942 - 1944 | Adriaan Meerkamp van Embden | NSB | waernemend |
| 1944 - 1946 | Adriaan Jacobus van der Weel | waernemend | |
| 1946 - 1949 | Willem Cornelis Sandberg tot Essenburg | ||
| 1950 - 1957 | Nico Bolkestein | PvdA | |
| 1958 - 1961 | Johan de Widt | ||
| 1961 - 1969 | Job Drijber | VVD | |
| 1970 - 1985 | Pieter Abel Wolters | VVD | |
| 1985 - 1996 | Chris Rutten | VVD | |
| 1996 - 1997 | Don Burgers | CDA | waernemend |
| 1997 - 2001 | Bert Spa(h)r van der Hoek | VVD | |
| 2000 - 2001 | Don Burgers | CDA | waernemend |
| 2001 - 2012 | Koos Schouwenaar | VVD | |
| 2012 - 2012 | Erik van Heijningen | VVD | waernemend |
| 2012 - 2024 | Harald Bergmann | VVD | |
| 2024 - 2024 | Marcel Fränzel | D66 | waernemend |
| 2024 - noe | Yvonne van Mastrigt | partijloôs |
Bekende inweuners
[bewerk | brontekst bewerken]- Engel Hoogerheyden, kunstschilder
- Ad Kaland, politicus (wetouwer)
- Anita Pijpelink, leraeres en politicus
- Kim van Sparrentak, activist en politicus
- Willem Teellinck, dômenee en theoloog
Zie ok
[bewerk | brontekst bewerken]- Lieste mee beelden in Middelburg
- Tramways à vapeur Flessingue-Middelbourg et extensions
- Four Freedoms Award
Noôten
[bewerk | brontekst bewerken]Lienks naer buten
[bewerk | brontekst bewerken]
-
De Lange Jan -
Middelburg in de jaeren '20 -
De gebombardeerde stad in 1940 -
Panorama
_-_Middelburg_-_20263915_-_RCE.jpg)
| Gemeênte Middelburg |  |
|---|---|
| Zeêuwse steden |  |
|---|---|
|
Steden, meê een stem in de Staeten van Zeêland: Hoes · Middelburg · Reimerswaol (tot 1587) · Ter Veere (nae 1574) · Vlissienge (nae 1574) · Tole · Zurrikzeê Smalsteden (gin stem in de Staeten van Zeêland): Brouwes'aeven · Domburg · Erremu · Kortjeen · Smerdiek · Waschappel Steden in Zeêuws-Vlaonderen (buuten het vroegere gewest Zeêland): Aksel · Biervliet · Erreburg · Filepine · Iezendieke · Sas · Sint Anna ter Mu · Sluus · Terneuzen · 'Ulst · Wosburg |