Noorwegen

Uut Wikipedia
Kongeriket Norge
Kongeriket Noreg


Vlagge


Waepen

Baosisgegevens
Officiële landstaele: Nôors (Bokmål / Nynorsk)
Samisch
Oôdstad: Oslo
Regeriengsvurm: Parlementaire constitutionele monarchie
Staetsoôd: Harald V
Regeriengsleider: Jonas Gahr Støre
Oppervlakte: 385.207[1] km²
(6% waeter)
Inweuners: 5.550.203[2](2024)
(14,4 inw. / km²)
Aore gegevens
Volkslied: Ja, vi elsker dette landet
Munte: Noorse kroôn (NOK)
UTC: UTC+1
(zeumertied: jaet)
Nationaole feêstdag: 17 meie
Web | Code | Tel. .no | NOR | +47


Noorwegen is ìn van de Scandinavische lan'n in Noôrd-Europa. Ut land eet officieel Kongeriket Norge en de oôdstad van Noorwegen is Oslo. Are belangrieke steeden zien Trondheim, Bergen, Stavanger en Kristiansand. Noorwegen lig an de oôskant tehen Scandinavie en wor in t zuudn begrensd deur 't Skagerrak. In t noôrn en wessen grens tut an de Noordzeê, den Atlantische Oceaan en de Noordelijken Ieszeê. Op 't land grens Noorwegen an Zweden, Finland en Rusland. Voe de kust van Noorwegen lihhen de Lofoten, een eilan'nhroep en oengeveer 650 kilemeter in 't noorn lig Spitsberhen. Noorwegen is 10x zo hroôt as Nederland, van noord ni zuid is den afstand 1800 kilemeter. Mè 't land is echter mè smal.

Lanschapp'n en Heohrafie[bewerk | brontekst bewerken]

Je kan Noorwegen indieln in 4 lanschapp'n. Ostlandet is t hebied bie de hroste bevolkiengsdichteid en de drukst bezochte vekansiehebieden. In dit hebied lihhen uitestrekte bossen. Vestlandet is 't hebied van de fjorden en de ohe mie sneeuw bedekte berrehen. Troendelag is 't minn van Noorwegen, un redeluk vlak en vruchtbaer hebied. Nordlandet besti uit berrehen, eilan'n en fjorden. Deur dit hebied lop ok de poôlcirkel. In dit hebied weun'n ok de traditionele Samen, ok wè bekend as de Lappen. De fjorden in dit hebied kunn'n tientalle kilemeters in t land deudrieng'n. De versen is 't Sognefjord, dat a 204 kilemeter in t land deu driengt.

't Hroste deêl van Noorwegen wor bedekt deur 't Scandinavisch Oohland. De oôgste bergen bevin'n zich tussen Oslo en Trondheim. Ier lihhen de Glittertind en de Galdhoepiggen, die an bie 2500 meter de oôgste toppen zien. Tussen de fjorden vin je vaak de fjells, da sien onbeweunde rotsige oôgvlaktes. Ok is Noorwegen beroemd om zun uutestrekte gletsjerhebieden. 't Hroste is de Jostedalsbreen, mie een oppervlak van 815 km2 t op in ni hroste van Europa. Noorwegen ei oengeveer 15.000 eilan'n, wivan der oengeveer 2.000 beweund worn.

Provincies en inweuners[bewerk | brontekst bewerken]

Noorwegen besti uut 15 provincies[3] wivan an Oslo en Hordaland de dichs bevolkte zien. Ier even de provincies op un rijtje:

Provincies (fylke) 2024[3]
# Provincies 2024 Administrative center
3 Oslo Oslo
11 Rogaland Stavanger
15 Møre og Romsdal Molde
18 Nordland Bodø
31 Østfold Sarpsborg
32 Akershus Oslo
33 Buskerud Drammen
34 Innlandet Hamar
39 Vestfold Tønsberg
40 Telemark Skien
42 Agder Kristiansand
46 Vestland Bergen
50 tlo Trøndelag Steinkjer
55 Troms Tromsø
56 Finnmark Vadsø


Noorwegen aj in 2017 5.267.146 inweuners, mie naeme in de regio's Oslo en Akershus steeg 't inweunertal snel. 't Hroste deêl van de bevolkieng is geconcentreerd an de kust in zuudn en de valleien in t zuudn. Ier lihhen ok de hroste steden as Oslo, Bergen, Drammen, Kristiansand en Stavanger. In 't noorn lihhen steedn as Hammerfest, Narvik, Tromsø en Bodø. De miste inweuners zien Noren, mè in t noôrn zien d'r ok de Samen en de Kvenen, un Finse mindereidshroep.

Hodsdienst[bewerk | brontekst bewerken]

De staetskerke van Noorwegen is de Lutherse kerke, mè in Noorwegen is hewoon vrieheid van godsdienst dus bi j vrie om jen eihen hodsdienst te belijen. De konieng zelluf benoem de bisschoppen en are geêstelijken. Un strômieng die an in Noorwegen ontstaen is is die van de Noorse broeders.

Tael[bewerk | brontekst bewerken]

De meerdereid van de Noren spreek Noors, mâ dineffen spreek de Samische mindereid, de Lappen, het Samisch en de Kvenen nibie de Finse grens spreekn Kveens. Der zien twi varianten van ut Noors, ut Bokmål en ut Nynorsk. Het Bokmål ontspriengt uut ut Deens en ut Nynorsk is evurmt uut Noorse dialek'n.

Nasjonale park'n[bewerk | brontekst bewerken]

Ier èj un pèr nasjonale park'n op un rijtje:

Fjorden[bewerk | brontekst bewerken]

Ier ep je een rijtje mie ienkele bekende Noorse fjorden:

Nasjonale beêst[bewerk | brontekst bewerken]

Ut nasjonale beêst van Noorwegen is de Noorse boskatte. De Noorse boskatte is alflangaerig en vin zun oorsprong in de Noorse bossen en rond de boedderieen. De Noren bin vreêd groôs op der katte.

References[bewerk | brontekst bewerken]

  1. Arealstatistics for Norway 2020, Kartverket, mapping directory for Norway Accessdate=2020-03-10
  2. Population, january 01 2024, Statistics Norway Accessdate=2024-02-27
  3. 3,0 3,1 Provincies (fylke) 2024 Accessdate=2024-02-29|language=no
Wikimedia Commons Kiek vò meêr plaetjes over dit onderwerp op de bladzie Noorwegen van Wikimedia Commons.



Lan'n in Europa
Albanië | Andorra | Armenië | Aâzerbeidzjan | België | Bosnië-Hercegovina | Bulharije | Cyprus | Denemarken | Duutsland | Estland | Finland | Frankriek | Georhië | Griek'nland | Honharije | Ierland | Iesland | Itâlië | Kazachstan | Kosovo | Kroâtië | Letland | Liechenstein | Litouw'n | Luxemburg | Malta | Moldâvië | Monaco | Montenehro | Nederland | Noôrd-Macedonië | Noorwegen | Oekraïne | Oesteriek | Poôl'n | Portuhal | Roemenië | Rusland | San Marino | Servië | Slovenië | Slowakije | Spanje | Turkije | Tsjehhië | Vaticaânstad | Vereênigd Konienkriek | Wit-Rusland | Zweden | Zwitserland
Afankelijke hebied'n: Akrotiri en Dhekelia | Åland | Azoôr'n | Eiland Man | Faeroër | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Krim | Spitsberhen
Niet-Erkende Staeten: Abchazië | Adjara | Gagaoezië | Kosovo | Nachitsjevan | Nagorno-Karabach | Noôrd-Cyprus | Sealand | Transnistrië | Zuud-Ossetië