Naar inhoud springen

Luxemburg (land)

Uut Wikipedia
Groussherzogtum Lëtzebuerg
Grand-Duché de Luxembourg
Großherzogtum Luxemburg


Vlagge


Waepen

Baosisgegevens
Officiële landstaele: Luxemburgs, Frans en Duuts
Oôdstad: Luxemburg
Regeriengsvurm: parlementaire, constitutionele monarchie
Staetsoôd: Henri
Regeriengsleider: Xavier Bettel
Religie: roôms-katholicisme
Oppervlakte: 2.586,36 km²
(0,6% waeter)
Inweuners: 661.000 (2023)
(256 inw. / km²)
Aore gegevens
Volkslied: Ons Heemecht
Munte: euro (EUR)
UTC: UTC+1
(zeumertied: jaet)
Nationaole feêstdag: 23 juni
Web | Code | Tel. .lu | LUX | +352

Luxemburg, officieel: Groôt'ertogdom Luxemburg, is 'n land in West-Europa. Oôdstad is de gelieknaemige plekke Luxemburg. 't land heit onheveer 661.000 inweuners op 'n oppervlakte van 2.586 km². Luxemburg grenst an Belhië in 't westen en noôrden, Duutsland in 't oôsten en Frankriek in 't zuuden.

't Land is 'euvelachtig, de oôgste punten komme ruum 500 meter boven zeêniveau. Oôgste 'euvels binne de (Op) Kneiff (560 m) en de Buergplaz/Burgplaz (558 m).

Noord-Luxemburg hiet Ösling en leit in d' Arden'n, Midden- en Zuud-Luxemburg hiet Gutland of Bon Pays.

Geschiedenisse

[bewerk | brontekst bewerken]

In 1815 wier konienk Wullem I der Nederlande ok groôt'ertog van 't nieuwe Groôt'ertogdom Luxemburg. In 1839 wier 't westelek, Franstaelige deêl af'esplitst en as provincie Luxemburg deêl van 't nieuwe Konienkriek Belhië. Toe 1890 was Luxemburg in personele unie mee Nederland verbonde, deernae is't ièlemao zelfstandig eworren. In 1914 en 1940 wier Luxemburg deur Duutsland veroverd.

Politiek en bestier

[bewerk | brontekst bewerken]

Luxemburg is 'n groôt'ertogdom en 'n constitutionele monarchie. Da wil zegge da de macht van d'n groôt'ertog is vasgeleid in d'n grondwet. Meestal eit d'n groôt'ertog nie zo il vee macht en 'n symbolische functie.

Luxemburg is verdeêld in twaolf kantons en 'onderd gemeênten, waervan twaolf ok steên binne.

Luxemburg internationaol

[bewerk | brontekst bewerken]

Luxemburg is onder aore lid van de Benelux, d' Europeêse Unie en de NAVO.

Luxemburg is overwegend christelijk. De leste decennia neemt de onkerkelijkeid evenas in aore Europese lan'n toe.

De taelen die-a gesproken ore in Luxemburg binne Duuts, Frans en Luxemburgs (Lëtzebuergesch).

Lienks nae buten

[bewerk | brontekst bewerken]
 
Benelux

BelgiëLuxemburgNederland


Lan'n in Europa
Albanië | Andorra | Armenië | Aâzerbeidzjan | België | Bosnië-Hercegovina | Bulharije | Cyprus | Denemarken | Duutsland | Estland | Finland | Frankriek | Georhië | Griek'nland | Honharije | Ierland | Iesland | Itâlië | Kazachstan | Kosovo | Kroâtië | Letland | Liechenstein | Litouw'n | Luxemburg | Malta | Moldâvië | Monaco | Montenehro | Nederland | Noôrd-Macedonië | Noorwegen | Oekraïne | Oesteriek | Poôl'n | Portuhal | Roemenië | Rusland | San Marino | Servië | Slovenië | Slowakije | Spanje | Turkije | Tsjehhië | Vaticaânstad | Vereênigd Konienkriek | Wit-Rusland | Zweden | Zwitserland
Afankelijke hebied'n: Adjara | Akrotiri en Dhekelia | Åland | Azoôr'n | Eiland Man | Faeroër | Gagaoezië | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Krim | Nachitsjevan | Nagorno-Karabach | Spitsberhen
Niet-erkende staeten: Abchazië | Kosovo | Noôrd-Cyprus | Sealand | Transnistrië | Zuud-Ossetië
Afrika - Noord-Amerika - Zuud-Amerika - Azië - Oceanië