Iese

Liggienge

Waepen

De kaoie van Yese

Iese in de jaeren '60

De durspkerke van Iese

Yese (Nederlands: Yerseke) is 'n durp an d'n Oôsterschelde, in de gemeênte Reimerswaol. 't Ao 7.140 inweuners op 1 januaori 2023.

Geschiedenisse

't Is vural bekend deur de mossels en d' oesters. Iese wor t' êeste enoemd in 966 as Gersika. Iese is ontstaen op 'n kriekrugge, in die tied lag-t 't nog nie an 't waeter. In 1530 wier de kustlijn zò ewiezigg da Iese an zeê kwam te lihhen. Zò oengeveer rond 1860 ao Iese 850 inweuners die-an allemille 'n boedderie aon. In Iersekendam, een durpje flakbie, weun'n toen oengeveer 30 mènsen die-an kokkels en zò vieng'n. Ni 'n poosje, kwamm'n d'r ostreïcultivateurs, dat waorn venters die-an oesterbank'n ver'uurn.

Dômenees in Iese waere Gerrit Hendrik Kersten en Frans Dieleman.

Duuzend Jaer Yese

Dr is nog een boek verschenen. En dat eet duuzend jaer Yese. Het boek is 'eschreven deur W.E.P Van IJseldijk.

Mossel- en oesterteêlt

't Teêln van oesters gebeur op deze meniere: Deur dekpann'n in 't waeter te zett'n komt 'r broedsel an de dekpann'n. Dit most wè op tied gebeurn wan aors dan was 't broedsol a wig. Naê 1 1/2 jaer wiern ze wee in zêe ezet. Toen-an ze oengeveer 2 toet 3 jaer waern, wiern zu wee uut de zêe ehaeln om opegeetn te wor'n.

't Teêln van mossels is vee ma'elijker. Kwiekers vissen mie korrn op zaed dat-a z'n eigen bie trossen an mekarn spinn'n. In d'n 'erfst wier 't zaed wee uutezaoid in 'n zêe. Nae 2 toet 3 jaer is 'n mossel volwassen. Dan wiern ze ni de perceêln ebrocht winae-an ze verkocht wiern. Van april toet juni zien mossels minder op de mart wan dan plantn ze d'r eigen voort. In de zeumer behunn'n ze bie 't verkoôp'n en da duur toet begun 't voorjaer.

In Iese is ok een ongerzoeksinstituut 'evestigd, het Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie (CEME). Dit was een ongerdeel vant Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Sins 2012 hoort 't bie het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek.

• Mooselteêlt
• 
  Oesters van Iese

Dialect

't Ieses dialect, dat-a nog vee esproken wor, 'oôrt bie 't Zuud-Bevelands en wè bie de Oôst-Zuud-Bevelandse dialecten. Die dialecten klienk'n noga verschilnd vaan aore Zeêuwse dialecten en èn ok onder mekaore anzienlijke verschiln, zoôdat 'n Iesenaer goed an z'n dialect t' 'erkennen is. Een kenmerk voe 't Ieses dialect is buvobbeld da de 'g' bieni nooit aors uutesproken wor as een 'h' en vee meêrvoudsvurmen worn inekort deur de 'e' van de -en in te slik'n. Ok ei 't Ieses dialect nog ienkele typische diengen die an allin in Iese hebruukt worn.

Zie ok

• Biebelgordel
• Iese Moer
• Johnny Hoogerland

Lienks nae buten

• Plaatsengids
• AlleCijfers