Flevoland

Uut Wikipedia
Provincie Flevoland
Vlagge Waepen
'Oôdstad Lelystad
Commissaoris van
de Konieng
Arjen Gerritsen (VVD)
Belangriekste godsdienst(en) protestant (25%), katteliek (12%)
Belangriekste streektaele(n) Ollands,
Urkers
Oppervlakte
- Totaol
- Land
- Waeter
twaolfde
2.412 km²
1.410 km²
1002 km²
Inweuners
- Totaol
- Bevolkiengsdichteid
elfde
445.000 (2023)
315 inw./km²
Gemeênten 6
Volkslied Waar wij steden doen verrijzen...
Officiële website www.flevoland.nl
Sluusje bie Rutten

Flevoland is eên van de twaolf provincies van Nederland. Ze bestaet vo 't groôste deêl uut land dat-a in de twintigste eêuwe gewonne wier op de zeê en wier pas in 1986 opgericht. 'Oôdstad is Lelystad, awast is Almere vee groôter. Flevoland grens vol an Friesland en Overiessel en mee dieken an Gelderland, Utrecht en Noord-'Olland. Ten westen leit 't an 't Markermeer en 't Iesselmeer. Flevoland is uniek in de waereld, nergenst aors is zo'n oppervlak op zeê 'ewonne.

Geografie[bewerk | brontekst bewerken]

Zoôas bove gezeid bestaet Flevoland naebie 'elemaele uut joenk polderland. Van noord nae zuud bin dat de Noôrdoôstpolder, Oôstelijk Flevoland en Zudelijk Flevoland. Binnen de bediekienge van de Noôrdoôstpolder leie tweê vroegere eilanden: Urk en Schokland. Gemiddeld leit d'eêle provincie 'n paer meter onder de zeespiegel.

't Groôste deêl van de provincie is bestemd vo landbouw. 'n Nie onbelangriek stik - vee meer dan ze oorspronkelijk bedoeld aodde - oor vandaeg d'n gebruukt vo bebouwienge, daerin overloôp vanuut de Randstad, voraol van Amsterdam, in kom weune. Vedders bin d'r ok natuurgebieden in de polder; 't bekendste en belangriekste bin de Oôstvaerdersplassen tussen Almere en Lelystad, 'n stik polder wat-a nie droôggevallen is omdat 't te diepe leit.

Inweunerantal[bewerk | brontekst bewerken]

D' ontwikkelieng van 't inweunerantal:[1]

  • 1986 — 177.000 [2]
  • 1990 — 212.000
  • 2000 — 317.000
  • 2010 — 388.000
  • 2020 — 423.000
  • 2023 — 445.000

Geschiedenisse[bewerk | brontekst bewerken]

In de negentiende eêuwe ontstoenge d'r vee plannen om de Zujerzeê, of stikken d'rvan, droôg te maeken. Dit wier zoôwè gedae om sturmvloeden te vokommen as om d'r nieuwe landbouwgrond bie te kriegen. In 1918 wier de Zujerzeêwet angenomme, daerin beslote wier 't plan van Cornelis Lely uut te voeren. De drie polders die-an Flevoland uutmaeke 'oorde daerbie. In 1942 kwam de Noôrdoôstpolder klaer. Oôstelijk en Zudelijk Flevoland volgde in 1957 resp. 1968. De tweê zujelijke polders, daer-a in 't begin nog vreêd weinig mensen weunde, wiere ondergebrocht in 't Openbaer Lichaem Zujelijke IJsselmeerpolders. De Noôrdoôstpolder 'oorde agauw bie Overijssel. As de polders meer beweund raekte wiere d'r gemeênten gemaekt vo de belangriekste plekken: Dronten (1972), Lelystad (1980), Almere (1984) en Zeêwolde (1984). Uutendelienge wier in 1986 't Openbaer Lichaem opgedoekt en wier de nieuwe provincie Flevoland gesticht uut Urk, de Noôrdoôstpolder en de Zujelijke IJsselmeerpolders.

De naem Flevoland wier gekoze nae Flevo, de naem van 'n meer of binnezeê in de Romeinsen tied dat/die zou uutgroeie toet de Zujerzeê. 'n Vroeg-middeleêuwse naem van datzelfde waeter, Almere, wier gebruukt vo eên van de steeën.

Politiek en bestier[bewerk | brontekst bewerken]

Provincie[bewerk | brontekst bewerken]

De Provinciaole Staeten in Flevoland è 41 zeêtels (vo 2015 waeren dat 'r 39 en vo 2007 43). De verdeêlienge is sins de verkieziengen van maerte 2023 zoô:[3]

Oliefkleur bin partijen van Gedeputeêrde Staeten.

Uutslag Staetenverkieziengen
Partij 2023 2019 2015 2011 2007
BBB 10
VVD 4 6 7 9 9
PVV 3 4 6 6
PvdA 3 3 3 ** 6 7
GL 3 4 2 2 2
CU 2 3 3 ** 3 5
D66 2 2 4 3
CDA 2 3 5 4 8
JA21 2
PvdD 2 2 2 1 1
FVD 2 8
SP 2 2 5 * 3 6
SGP 2 1 2 1 1
Sterk Lokaal 1
50+ 1 2 2 1
DENK 1
Zeêtels 41 41 41 39 39
Coalitie 21 21 21 * / 22 ** 22 24
Opkomst 52% 54% 46% 54% 44%

't College van Gedeputeêrde Staeten in 't tiedvak 2015-2019 steunde op 'n coalitie van:

  • 2015-2018: VVD, D66, CDA en SP
  • 2018-2019: VVD, D66, CDA, PvdA en CU

Gemeênten[bewerk | brontekst bewerken]

Flevoland ei nie meer as zes gemeênten, mee vosproenk de minste van aolle provincies in Nederland. In de korte geschiedenisse van de provincie bin d'r ok noôit 'erindeêliengen gewist.

  1. Almere
  2. Dronten
  3. Lelystad
  4. Noôrdoôstpolder (Noordoostpolder)
  5. Urk
  6. Zeêwolde (Zeewolde)

Waeterschappen[bewerk | brontekst bewerken]

De provincie Flevoland vaol saeme mee 't Waeterschap Zujerzeêland.

Justitie[bewerk | brontekst bewerken]

Flevoland ei gin eige rechtbank. De provincie maek deêl uut van 't arrondissement Zwolle-Lelystad, mee de rechtbank in Zwolle. Dit ressorteert onder 't 'Of van Arnem.

Cultuur[bewerk | brontekst bewerken]

Flevoland bestae grof gezeid uut drie cultuurgebieden: Urk, 't nieuwe platteland en de steeën.

Godsdienst[bewerk | brontekst bewerken]

Urk is eên van de meêst orthodox-christelijke durpen in Nederland. Zoô goed as iedereêne zit bie 'n kerkgenootschap - aollemaele protestants. Op 't nieuwe land bin de kerken, en zeker de orthodoxe, nie zoô over'eersend. In de steeën zitte vee butenlandse immigranten, die-a dikkels moslim of soms hindoe bin. 't Merendeel van de mensen is onkerkelijk.

Taele[bewerk | brontekst bewerken]

Deu de joenge geschiedenisse oor d'r alleên op Urk 'n traditioneel dialect gepraot, maer dan wè wee deur 'eel de bevolkienge. Dit Urkers is 'n uniek dialect wat-a 'n bitje tussen 't 'Ollands en 't Nedersaksisch instaet. In Lelystad en Almere bin vee Amsterdammers gae weune, zoôda je dae vee Amsterdams oor. Op 't platteland spreke de ouwere boeren dikkels nog 't dialect van de streek daer ze vandaene komme, mae de middelbaeren en de joengeren praote d'r Algemeen Nederlands. In de polders van Flevoland oor volgens onderzoek zelfs 't "zuverste" Nederlands van 'eel 't land gesproke.

Noôten[bewerk | brontekst bewerken]

  1. CBS
  2. CBS - nieuws
  3. nlverkiezingen

Lienks nae buten[bewerk | brontekst bewerken]


 
Provincies van Nederland
Drenthe | Flevoland | Friesland | Gelderland | Greunienge | Limburg |
Noord-Braebant | Noord-'Olland | Overiessel | Utrecht | Zeêland | Zuud-'Olland