Tiengemeêten
Tiengemeêten (Ollans: Tiengemeten) is een eiland in de provincie Zuud-Holland. Het maekt deel uut van de voormaelige gemeênte Korendiek. De naem duujt op de groôtte: een gemet is een ouwe maete van ruum 0,4 hectare. Tiengemeêten is 7 km lang en 2 km breêd. De maete van't eiland en de naem binne noe dus nie meer mit makaore in overeênstemming. D'r weune noe nog 11 mensen op 10 vierkante km.
Geschiedenis
[bewerk | brontekst bewerken]Tiengemeêten ligt in het Haeriengvliet. Dit was van oudsher de toegangspoorte vanof de Noordzeê nare Dordrecht en Rotterdam. Schepen, die naer Indië waere 'weest, moste soms tot enkele maen'n in quarantaine voor anker bie Tiengemeêten.
Op 17 meie 1804 besloot het Staetsbewind van de Bataafse Republiek dat de zandplaet bediekt mocht worre. Nog in datzelfde jaer wiere de Ouwe Polder, de Middenpolder en de Benejepolder bediekt. Op 7 april 1807 kwam toesteming voor het inpolderen van de de Westpolder en de Zuudwestpolder. Voor 1853 wier ok de Oolkerpolder bediekt en in 1854 de uutgestrekte Brienenswaard (271 hectare). In 1860 wier de Griendweipolder bediekt en leater kwamme nog de Noordpolder en Schutskooipolder.
In 1849 telde J.W. Regt, ongerwiezer dat er 6 huuzen stonge mit 40 inweuners. Dit antal groeide in de loop der tied an tot maximael 200. Naedat de mechanisatie van de landbouw ingezet wier, nam dit antal of. In 1951 waere d'r ng 191 beweuners, 10 jaer laeter was dat antal gedaeld tot 154. Van de 105 in 1969 was in 1977 iets meer as de helt vertrokke. In 1987 weunden er nog 32 man.
Omdat het eiland ofgelege lag kwam medische hulp altied pas erg laet. In 1951, 1974, 1976 en 1986 vonge d'r doodelijke ongelokken plaes op het eiland. In de oorlog wier het eiland geïnundeerd. In 1945 stortende een V1 neer op het eiland, zonger te ontploffen. Dat gebeurende halverwege 1946 alsnog. Op 18 juni 1945 verging d'r een schip bie het eiland omdat het op een miene liep. 22 van de 24 opvaerenden kwamme om. Op 5 april 1943 spronge zes Canadezen mit parachutes uut d'r vliegtuug boven het eiladnd.
In 1961 kwam d'r waeterleiding op het eiland. Voor die tied dronke de eilandbeweuners nog geweun uut de tras. Eerder al in 1950 wier het eiland angeslote op het electriciteitsnetwerk. Tiejens de Waetersnoôdramp van 1953 kwamme tweê mensen op het eiland om en wiere d'r 20 huuzen verwoest. De eerste verharde weg op het eiland kwam er pas in april 1955. In datzelfde jaer wiere d'r 12 huuzen gebouwd op het eiland.
Nae 1960 kwamme d'r vee plannen voor het eiland, onger aore wier het bestemd as slibdepot, een vliegveld, kerncentrale of haeventerrein. Uuteindelijk kocht Natuurmonumen'n het eiland in 1996 en moste de zes overgebleve boeren verdwiene.
Geografie
[bewerk | brontekst bewerken]Tot 2007 lag t'r op 't eiland ' durpie Tiengemeten. Dit durp bestong uut zeven boerderiejen mit daaromhene land en hier en deer een stee. Een veêrboot voer over 't Vuule Gat naer Nieuwendiek.
Deernae ist veranderd in natuur.'t Is noe veranderd in schorren en slikken weervan me'n genoeg ha in Nederland.
Plae'ies
[bewerk | brontekst bewerken]Externe verwiezieng
[bewerk | brontekst bewerken]- Uutgebreide site mit bewegende beel'n en geluud, Natuurmonumenten