Oranjezon
Oranjezon is 'n duungebied an de noordpunt van Walcheren. 't Leit op 't grondgebied van de gemeênte Ter Veêre, weunkernen Oôskappel en De Polder. 't Is, nae Westerschouwen, eên van de groôste duungebieden in Zeêland. De dunen bin soms wè ander'aolleve kilometer dik, en 't strand strek z'n eige over vier kilometer uut.
Geschiedenisse
[bewerk | brontekst bewerken]Oranjezon ontstoeng as ze in de dertiende eêuwe de slikken bie De Polder goenge bedieken. D'n diek verstuufde meêr en meêr en groeide uut tot 'n duungebied. Alleên 't binnenste deêl was 'n bitje geschikt vò de vee'ouwerie ('t vroônland). In de dunen wiere in plekke daevan rechten afgegeve om kniens te vangen (voraol vò 't bont en minder vò 't vleis): de 'knienewarandes'. 'Ier en dae wier d'r ok bos geplant. De naem Oranjezon komt van de Oranjes, die ok markiezen van Veêre waere en zòdoende 't gebied in 'anden 'aodde.
Begin twintegste eêuwe goenge ze de dunen vò 't drienkwaeter gebruke. In de dunen kon dan zuver kwelwaeter opgepompt ore en mee de leidienge nae de mensen toe verplaetst. Daerom bin d'r noe nog onnatuurlek rechte dulfjes en kanaeltjes te vinden.
Vandaeg d'n dag is 't gebied bie 't Zeêuws Landschap in be'eer. 't Landschap ei vee gedae om de natuur wee 'n bitje 'duunachtiger' te maeken. Daeveu moch vee van 't dennenbos gekap ore, en moch de Amerikaonse veugelkes verdwiene.
Natuur
[bewerk | brontekst bewerken]Sind de dennebossen gekapt bin, bin d'r vee kruudachtige planten vo in de plekke gekomme. Zò vin je in Oranjezon 't duunviooltje, de vroegelienk, 't muzenoortje, d'n driedistel, de kleine leêuwetand, de meidoorn, d'n egelantier en de braemestruuk. Sommege van die bossen è ze laete stae. Je kunne d'r ok typische zandbeêsten vinde as de levendbaerende 'agedisse.
Ok al om 't bos nie te laete vrommegroeien è konikpaeretjes en Schotse 'oôglanders in 't bos gezet. Ok bin d'r reeën en dam'erten te vinden. Die bin 'ier nie mee opzet gekomme. Reeën bin deu de jaeren vanuut Braebant glad deur Beveland nae Walcheren gelope. De dam'erten van Oranjezon stamme uut 'n 'ertekamp bie butenplekke Zeeduin. In 1944, bie de Inundatie van Walcheren, bin ze vriegelaete; in de dunen vonden ze ulder plekke.
Toegankelijk'eid
[bewerk | brontekst bewerken]In tegenstellienge tot aore gebieden van 't Landschap is Oranjezon nie vo iedereêne vrie toegankelijk. A je gin donateur bin, moe je d'rvò betaele, en 'onden bin verbode, ok an de liene.
Deêlen van 't strand bin wè gratis toegankelijk. Vanof de parkeerplekke loôpt d'r 'n pad nae 't strand mee an tweê kanten pikkedraed (zòda je de natuur nie in komt). 'n Deêl van dit strand is bekend om zien naektrecreaotie.
Lienks nae buten
[bewerk | brontekst bewerken]Aollebei gebruukt as bron.