Klederdracht op Zuud-Beveland

Dracht van Kloetehen

Hieronger wor de protestante dracht van Zuud-Beveland beschreve:

De Zuudbevelandse dracht voe de protestantse vrouwliengen zumme prebêêre iemae te beschrieven. Omdat 'r nog zó weinug bin, die die klêêren draehe, zumme't mè in de verleeden tied schrieve. Ze droehe 'n 'emdevan ketoen mie angeknipte moutjes, an d'n 'oals mie linters 'esloote. Onder 't emde 'n oalf flienel 'emde, mè dat was toet omendebie 1920. In de winter wier dir 'n gebreide bostrok over 'edroohe. D'n broek was van keeper 'emaekt en wier mie linters om d'r lief 'estrikt en op'ehouwe. D'r wazze wieje puupen an toet over de knien. Die puupen wazze mie 'n biesje gerumpeld en onderan zat 'n kantje.

As rok ao ze 'n kamgaeren keus, die z'in de weeke droehe. Sondags en mie ógdag droehe ze 'n keus, die van dof (merinos) 'emaekt was. 't Onderkeus was in de zummer van ketoen en somtieds van drill, 'n fien ketoen. Sondags wazze ze wit mie feston.In de winter gebruukten ze di flienel en ok wè baoi voe. Die baoij wazze mie opgeleide figuuren in beige, bruun, gries en groen.

Onderan 't sondagse keus zat 'n beezemband, 'n randje van wolle hoed, plóóijen in 't middel, vast'ezet mie keuzeband, ok van wolle hoed. De oopenienge van 't keus wier 't vallegat 'enoemd. De zwarte schorte was van kamgaeren of dof voe de zo'hdag. Daegse schortebont was van 'n ketoene stof mie figuurtjes in 'n grieze of blaeuwgrieze kleure.

De zak zat an de ziekant onder 't boovenkeus en leek vee op 'n stuutemaele. De zak ao d'oopenienge in 't midden, schuin, en wier mie linters vast'eknopt. In die zak zatte mêêstentied de slooters, de knip en 'n neusdoek. De sondagse zak was van tupmussegoed en die voe aolle dag van schortebont of zó ies. D'n 'emtrok was 'n kort jak van zwart 'emtrokferwêêl. Voe de winter was d'n 'emtrok 'evoerd mie grieze voeruhhe en voe de zummer mie geel visgraete linnen. De sluutuhhe van boven mie 'n lintje en dan mie 'aeken en ogen.

Gienge de vrommensen summers ni 't land dan ao z'n 'emtrok van gries kielegoed of zwarte voeruhhe zonder ferwéêlband d'r an. Ok droehe ze dan veldmouwen over d'r erremen, die mêêstentied 'emaekt wazze van boezeroengoed en op'ehouwe wiere mie spellen an d'n 'emtrok. D'r beuk bestoeng uut twï lappen goed over d'n 'emtrok van de schoere tot 't middel, van onder mie linters vast'eknopt. An d'n 'aols 'n oopenienge, an êên schoere an mekaore vast'enaoid en an d'aore schoere oopen en 'esloote mie 'aeken en ogen. De stof was van ziede, ketoen, ferwêêl, wolle, fleniel of satienet mie kantstof d'r over.

Over d'r beuk kwam 'n driekante doek, op de rik kunstug 'epióóid, mie spellen vast'estooke an d'achterkant, de punt in 't midden van 't middel. De twi aore punten over de schoeren en dan 'ekruust 'epióóid over de bost toet in 't middel en ok wé vast'estooke mie spellen, 't Goed was van ferwêêl, ziede, ketoen, pluus, wolle of fleniel. Toet zowat 1935 ao z'ok 'n broekedoek van fien jengels goed, onder die broekedoek 'n ziede beuk. Voe 1900 ao ze nog 'ii overdoek van geruute of gestriepte wolle stof, 'ekruust ni achter 'esloote en was dus 'n doek over d'n doek en d'n beuk. Meestal eiegn gebreide kousen van zwarte sêête toet an de knien, op'ehouwe mie linters of 'n kouseband van eelestiek mie 'n metaele sluutuhhe. Laeter wiere d'r ok kóopkousen 'edroohe

Grote musse

Op d'r oód ao z'êêst de tupmusse as 'n witte ondermusse van pikee 'emaekt in 'n speciaol medèl mie legette en 'n tupmuskantje. dat leste mêêstentied zelf 'ehaokt van tienen draed of echte belze kant. De tupmusse wier mie linters vast'emaekt. Dè groote musse bestoeng uut vier dêêlen: de punt, de kant, de pluumkant of achterrêêpe en d'achtermusse. In d'achtermusse 't naotjc van 'n stikje kerton of 'n draedjc in de punt. De musse was van echte belze kant ('andwerk). An d'achtcrkant was ze kunstug 'cplóöid. Sondags was d'achtermusse van kaemerdoek, 'n êêl fien ketoen, die ok as rouwmusse gebruukt wier. Toet omendebie 1950 ,deeje ze nog n karrekasse in de musse om die hoed stieve t'ouwen, laeter gebruukten ze ienkel stiessel, êêst gewoonen en dinae rauwe stiessel. An d'achtermusse lissekoorden of trekmi ters (feeterband).

De musse wier mêêstentied in de mussedóóze op 'n boord in 't kammenet op'eborge. In de musse wiere vroeher ok wè 's 'n paer mussesteenen of zöhenaemde striekstêênen 'eleid om die op z'n plekke en voor al in medèl t'ouwen.

De daegse musse was van gelieke vurm en van transvaolse kant (neeteldoek) 'emaekt op dezelfde meniere as d'n sondagsen. Voe 19UU droehe z'n kap'oed, 'n fienen stróóijen 'eed mie kraeltjes op esierd en 'evoerd mie lichtblaeuwe ziede. Voe da de moode van de kap'oed d'r was, wiere d'r 'oeijen mie linters'edroohe.

Omslagdoek

De nette, die ze dubbel 'evouwe as omslagdoek om d'r boovenlief en over d'r schoeren sloehe, was n doek mie fraoijen. Die wier soms mie'n netteslotje of faohe'aek, me meestal mie 'n sierspelle vast estooke. 't Netteslotje was van goud. Ok de sluutspelle, mè die was ok wè van zuiver, versierd mie vier Zeeuwse knopjes of êên grottere Zeeuwse knoppe an 'n zowat zeeven sentiemeeter lange spelle.

Voe 1900 was ok 'n mankel in gebruuk. Die was van ferwêêl, versierd mie legetten en galon en wier 'edroohe as ze uutgienge. Voe 1920 was de nette 'emaekt van zwarte wolle mie pluusje fihuuren. Nae die tied van zwarte pluusje mie ziede fraoijen in de winter. In voor- en naejaer droehe ze 'n aevendoek meestal van pluuche in 'n bruune of beige kleure. Ze droehe ok n aolsnetje, dat was 'n driekante doekje van zwarte pluusj mie ziede fraoijen of 'ebreid of 'ehaókt van fiene witte of grieze wolle. Voe, zei ok wee me doek as de nette en dan van zwart laeken, nie over de schoeren esloohe, mè rond d'erremen in vooren. wordt vervolgd

Schoenen

De schoenen wazze aoltied zwart van gewoon leer of lakleer, vroeger mie knopjes an de ziekant en dïnae gewoon mie feeters. De knopjes wiere toe'edae mie 'n schoen'aek. D'r wazze ok schoenen mie 'n bandie en êên knopje en die noemden ze ok wè bandschoenen. Toet zowat 1919 droeh 'n enkelieng sondags in de winter zwart geverfde klompen, mè in de weeke nie 'everfd. In 'uus warte leere of lakmuulen.

As tasse ao z'n reedekuul, 'n zak van 'zowat vuuventwintug sentienieeter brêêd en vuuvendertug sentiemeeter lank van zwart ferwêêl of tuule mie satienet 'evoerd. Zowat vuuf toet zes sentiemeeter van de bovenkant of zatte d'r op gelieke afstand riengetjes 'enaoid. Deur die riengetjes wier 'n koorde 'etrokke. Tegen de kouwe droehe ze moffen. Dat wazze wanken mie 'aolve viengers en 'n 'aolven duum en zó lank, dat "êêl d"r blóóten errem "edekt was. Die wiere toet zowat 1915 "edroohe, ze wazze aoltied zwart en net as veldmouwen vast'espeld. Laeter droehe ze gebreide wanken mie d'n duum apart en de vier viengers bie mekaore. Dat wazze 'andmoffen.