Jeanne-Louise Calment

Uut Wikipedia
Jeanne-Louise Calment, 40 jaer oud. Portret uut 1915.
Geboortebewies van Jeanne Calment

Jeanne-Louise Calment (Arles, 21 feberwari 1875 – ok daer, 4 auhustus 1997) uut Frankriek is voo zovarde bekend de ouwste mens aller tiejen. Ze levende 122 jaer en 164 daegen[1]. Toenmaelig president Jacques Chirac noemde 'ur es "de groôtmoewder van ieleke Fransman".[2]

Biohrafie[bewerk | brontekst bewerken]

In d'r jonge jaeren 'eit Calment Vincent van Gogh ontmoet, toe die een schildersdoek kwam kôpen in de stoffenwienkel van dr oom. Ze vond 'um "vies, slecht gekleêd en koppig".[3] Bie de viering van de 100e sturfdag van Vincent van Gogh in 1990 wier d'r een uutgebreid interview mie Calment ge'ouwen.

Calment 'eit d'r 'ele leven in Arles geweund. Nae de leêgere schole, bleef 'ur tuus weune tot an d'r trouwen in 1896 mie Fernand Calment. Um overleed in 1942 nae het eten van bedurve kessen.[4][5]. Ulder krege éne dochter: Yvonne (gebore in 1898), die op 37-jaerige leeftied is gesturreve. Yvonne 'ao een zeune, Frédéric (gebore in 1926). Frédéric overleed in 1963 bie een verkeersongelok[6], winae Calment gin erfgenaemen meer 'ao.

In 1965 sloot Calment een contract mie een notâris, André-François Raffray. Um zou na d'r doôd d'r appartement kriegen en zou in ruil 'iervoo Calment tot an d'r overliejen een maendelijkse toelaege van 2500 frank geven. Toe dit contract gesloten wier was um 48 jaer en 'ur 90, dus de advocaat dacht dat um een lucratieve deal gesloten 'ao. Mae nie alleên kostte um dit een klein fortuin omdat 'ur zo lang levende, 'ie sturvende zelfs nog vóó 'ur, naemelijk in 1995, zoôdat z'n weduwe de betaelingen aan mevrouw Calment most doewe tot an d'r doôd. Um 'ao in totaâl twêe keer de martwaerde voo het appartement betaeld vodat z'n vrouwe het urvende.[7]

In 1985 hing de 110-jaerige Jeanne Calment in een rustuus weune. In 1988 wier in het Guinness Book of Records voo het eerst meldieng van 'ur as ouwste mens ter wereld gemaekt, mae die nominâtie wier een jaer laeter ingetrokken. De Amerikaanse Carrie C. White, die op 14 feberwari 1991 overleed, was naemelijk nae verluudt een jaer eerder as Calment geboren. Dit is nie zeker, wideur Calment meugelijk van 1988 toet an 1997 de ouwste mens ter wereld is gewist.

Op 17 oktober 1995 overtrof Calment het achteraf nie zeker gebleken record van 120 jaer en 237 dagen van de Japanner Shigechiyo Izumi en wier dimee de nieuwe langst levende mens aller tiejen. Nae d'r 122e verjaerdag gaf ze gin interviews in het openbaer meer, omdat d'r gezondeid was achteruutgegaen. Ze overleed ienkele maen'n laeter. Nae Calments doôd wier Marie-Louise Meilleur de erkend ouwste levende persoôn.[8]

Gezondheid en levensstijl[bewerk | brontekst bewerken]

Calment kwam uit een rieke femilie en 'eit nooit 'oeve werken. Ze kon goed lôpen totdat ze op d'r 114e een diebeên brak en geopereerd mos worre[9]. De rest van d'r leven zat ze in een rolstoel. Bie d'r 116e verjaerdag 'ao ze hriep[10]. Oud worre zat bie Calment in de femilie; d'r moewder Marguerite Gilles wier 86 jaer oud, d'r vaoder Nicolas Calment 94 en ouwere broer François 97.

Carrière[bewerk | brontekst bewerken]

In 1965 speelde Calment een rol in de korte film Vincent Van Gogh: Darkness Into Light, die was bedoeld as promotie voor de film Lust for Life over het leven van Van Gogh. Op 114-jaerige leeftied speelde Calment mee in een film over d'r eihen leven, Vincent et moi, wat 'ur de ouwste mens mikte die een rol in een film 'eit gespeeld.

Rifferensies[bewerk | brontekst bewerken]

  1. Whitney, Craig R. (5 August 1997). "Jeanne Calment, World's Elder, Dies at 122". New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C01E7D7113DF936A3575BC0A961958260. Retrieved 2008-08-04.
  2. http://www.guinnessworldrecords.com/records-5000/oldest-person/
  3. Wilson's Almanac
  4. Validation of Exceptional Longevity — Jeanne Calment: Validation of the Duration of Her Life". Max Planck Institute for Demographic Research. http://www.demogr.mpg.de/books/odense/6/09.htm. Retrieved 2008-08-04.
  5. http://www.nytimes.com/1997/08/05/world/jeanne-calment-world-s-elder-dies-at-122.html
  6. "Validation of Exceptional Longevity — Jeanne Calment: Validation of the Duration of Her Life". Max Planck Institute for Demographic Research. http://www.demogr.mpg.de/books/odense/6/09.htm. Retrieved 2008-08-04.
  7. Whitney, Craig R., "Jeanne Calment, World's Elder, Dies at 122". New York Times, 5 auhustus 1997.
  8. "The Oldest Human Beings". Recordholders.org. http://www.recordholders.org/en/list/oldest.html#3. Retrieved 2008-08-06.
  9. http://news.google.com/newspapers?id=EpQVAAAAIBAJ&sjid=YgsEAAAAIBAJ&pg=5070,3053223
  10. http://news.google.com/newspapers?id=pjwVAAAAIBAJ&sjid=fQgEAAAAIBAJ&pg=3866,490488