Naar inhoud springen

Goereês

Uut Wikipedia

Goerees is een Zeêuws dialect wat esproke wordt op Goeree, op 't Hôôd in op Ouwdurp. Deze plekken ligge op de westkant van 't eiland Goeree-Overflakkee in de gemêênte Goeree. D'r binne opvallend veel verschillen mi de taele op de rest van 't eiland, weerdeur 't as een apart dialect ezieje wordt. Oorzaek van die verschill'n is dat Goeree in Overflakkee aparte eiland'n eweest binne die pas in 1751 mit mekoare verbonde binne toe de Statendam wier an'eleid.

Goerees valt op deurdat de Nederlandse wèrrekkwoorden "gaan", "staan" in "slaan" niejt uutesproke woore as "ae", zôas in de mêêste Zeêuwse dialecten, maar als "oa".

Nè zôas op Flakkêê spreke ze op Goeree de 'h' wel uut, terwijl dat in de rest van 't Zeêuwse taelgebied niejt beurt. Een bepaelde boerderieje op Ouwdurp wor "'t Bleauwe Huus" enoemd in plekke van "Uus". Oak valt op Goeree de r voor een s niejt weig, zôdà ze hier kersen ete in plekke van kessen.

Een biezonder verschil mi 't Flakkees, is dà de voltooide deelwoord'n 't prefix e-, in plekke van ge-, kriege: ehore, emaekt, edae. Dit kom oak voor in Weskapelle, op Zuud-Beveland in in 't West-Vlaoms.

Toch is 't Goerees in gin geval een overgankdialect van 't Hollans naer de aore Zeêuwse dialect'n. De mêêste woorden komme glad overêêne mi de rest van Zeêland, in hêêle ouwe Zeêuwse woord'n as; aerbezems, aesem, schoere, strange, toutere en vromme, binne geweun Goereês.

Percieze ciefers over 't gebruuk van 't Goereês bin niejt bekend. Et dialect wor nog hêêl vêêl esproke, oak deur de jongere. Goeree in Ouwdurp hore wel tot de plekken weer de mêêste maèssen Zeêuws praete. 't Andeel van 't dialect is een stik grôôter dan op Flakkêê.