De Schotse 'Uuzen
De Schotse 'Uuzen bin een antal monumentaele 'uuzen en een museum in het stadje Ter Veere. De 'uuzen 'erinneren an de invloed van Schotland op het Zeêuwse plekje. Onder invloeden vant adellijke eslacht Van Borssele uwde Wolfert VI van Borssele in 1444 de Schotse kôningsdochter Mary Stuart, dochter van Jacobus I van Schotland. Deurda ut in 1541 de staepelplaet van Schotse wol in de 'Olland wier, kwam de plaets toet grôte bloeie. 't Staepelcontract, een verdrag tussen Karel V, heer van 'Olland en de Schotse keuninge leidde toet de vestigieng van un grôte Schotse kôlônie in de kleine haevenstad. In 1600 wère 300 van de 3000 inweuners Schots en zie bezaeten in hun "Lord Conservator", een deur de Schotse keuninge benoemde bestuurder, een eige notaoris, ouwerlieng, politieagent en rechter. In dun tiet van vo de machtenscheiding konde dizze functies nog verênigd oôre. De Lord Conservator droeg as têken van zun waerdigied een ovale zilveren plaete mee de Schotse distel, de koningskroon en ut motto van de Orde van de Distel "Nemo Me Impune Lacesset". Di onder ieng een kleiner schildje mee een afbeêldienge van Sint-Andreas en zun andreaskruus. Un dergelieke plaete oôr in Veere bewaert. In de Tachtigjaerige Oorlog wier Veere Spaensgeziend, toet in 1572 op 4 meie een groepe Geuzen vo de poorten stoenge en de Inname van Veere binnen eên dag een feite was.
De Schotten waere in een biezonder privilege vrie esteld van de accijnzen op bier en wijn en mogte van 1613 tot 1795 in un eige erberge an de Wijngaardstraat goedkoôp drienke. Dur was oôk een Schotse, presbyteriaanse, kêrke wi in de rite van de Schotse staetskêrke wier evolgt en in 't Engels wier epreêkt. Men andelde in Schotse wol. De scheêpen brochte dekpannen, laeken, tuunbouwprodukten en waepens trug ni Schotland.
Het Lammeken (Kaai 25) kreeg in 1539 z'n karakteristieke gevel. Het pand dankt z'n naem aan het lam op de gevelsteên. De naem verwiest nae de 'andel in wol. De 'uuzen wiere rond 1880 van de sloôp gered deu liefebbers van monumentaele 'uuzen en wiere zo'n bitje de eerste rijksmonumen'n van het land. De openieng van het museum wier in juni 1950 verricht deu mr. H.J. Reinink, Secretaris-Generaol van OK&W. In 2013 leek het museum te verdwienen as gevolg van het stopzetten van subsidie, mae in november was dit van de baen.
De Schotse 'Uuzen bin rieksmonumenten.