Noord-Braebant: verschil tussen versies

Uut Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Wwikix (Overleg | biedraegen)
biegewerkt
Wwikix (Overleg | biedraegen)
→‎Provincie: biegewerkt
Rehel 129: Rehel 129:
|}
|}


[[Commissaoris van de Konieng]] is [[Ina Adema]] van de VVD.
[[Commissaoris van de Konieng]] is [[Ina Adema]] van de VVD, als opvolger van [[Wim van de Donk]] (CDA).


't College van [[Gedeputeerde Staeten]] in 't tiedvak 2015-2019 steunde op 'n [[coalitie]] van VVD, SP, D66 en PvdA.
't College van [[Gedeputeerde Staeten]] in 't tiedvak 2015-2019 steunde op 'n [[coalitie]] van VVD, SP, D66 en PvdA.

Versie op 2 dec 2020 14:37

Provincie Noord-Braebant
Vlagge Waepen
[[Plaetje:|300px]]
'Oôdstad D'n Bos
Commissaoris van
de Konieng
Ina Adema (VVD)
Belangriekste godsdienst(en) katteliek (48%), protestant (8%)
Belangriekste streektaele(n) Braebants
Oppervlakte
- Totaol
- Land
- Waeter
tweêde
4.916 km²
km²
165 km²
Inweuners
- Totaol
- Bevolkiengsdichteid
derde
2.495.107 (2015)
507 inw./km²
Gemeênten 62
Volkslied gin
Officiële website www.brabant.nl
Provinciekaerte van Noord-Braebant (2019)

Noord-Braebant (Nederlands Noord-Brabant) is 'n provincie in 't zujen van Nederland. Ze grenst an Zeêland, Zuud-Olland, Gelderland, Limburg, Belgs Limburg en Antwerpen. 't Is nae Zuud-Olland de meêst bevolkiengsrieke provincie en ze is ok best versteêdelikt: Eindhoven en Tilburg as vuufde en zesde stad van Nederland de tweê groôste steeën buten de Randstad. Veddere groôte steeën bin Breda en D'n Bos, de oôdstad, die pas de vierde van de provincie is. Toch eit ok de landbouw, voraol de verkesouwerij, ier 'n groôte functie.

Geografie

Zoôas bove gezeid is Noord-Braebant sterk verstedelikt. Toch leit de bevolkiengsdicht'eid rond 't landelike gemiddelde. Daedeu is t'r ok nog vee plekke vò landbouw en natuur. Typisch Braebants bin de zandverstuviengen van de Loonse en Drunense Dunen, en de 'eivelden van de Kempen.

Geschiedenisse

Vroeger Noord-Braebant gin aparte bestierlike eên'eid. In 'n groôt deêl van z'n geschiedenisse van 't verbonde mee de zudelike Nederlanden. In de middeleêuwen kwam 'n groôt deêl van wat-a noe Noord-Braebant is an 't Markgraefschap van Antwerpen, dat-a in 1106 bie Braebant ingeliefd wier. De groôte centra van ontwikkelienge laege in 't zujen van Braebant (Antwerpen, Brussel, Leuven etc.) maer in 't noôrden kwaemen ok Breda en D'n Bos wè tot ontwikkelienge. Mee d'n Tachentegjaeregen Oorlog wier Noord-Braebant afgescheie van de reste van 't ertogdom: bie de Vree van Munster in 1648 liep de grenze tussen de Staetse en de Spaonse Nederlanden dwars deu Braebant ene. Omdat 't gebied vò 't groôste deêl katteliek was moogden 't gin volwaerdege provincie ore maer wier 't 'n Generaliteitsland: rechtsreeks deu de Staeten-Generaol bestierd. Dit dierde tot de instellienge van de Bataofse Republiek in 1795, toen 't gebied Bataofs-Braebant gieng eête. Laeter in de Fransen tied wier 't over verschillende aore departementen verdeêld. Bie de instellienge van 't Konienkriek der Nederlanden in 1815 wier de provincie nie mee 't zudelike Braebant vereênegd maer goeng ze Noord-Braebant eête. 't Gebied van die provincie was groôter as 't ouwe Generaliteitsland omdat'r 'n stik van 't ouwe Olland en de vòdien zelfstandege (nie bie de Republiek orende) eerlik'eden Boxmeer, Gemert, Megen en Ravenstein biekwaeme. In 1830 bleef 't bie de Belgse opstand relatief rustig en kon konienk Willem I 't gebied makkelik be'ouwe. Vanaf 't end van de negentiende eêuwe kwam voraol in en rond Tilburg en Eindhoven vee industrie op.

Politiek en bestier

Provincie

De Provinciaole Staeten van Noord-Braebant è 55 zeêtels. Sins de lèste verkieziengen van maert 2019 zieë de verdeêlienge d'r zoô uut:

Uutslag Staetenverkiezingen
Partij 2007 2011 2015 2019
VVD 11 12 10 10
FVD 9
CDA 18 10 9 8
D66 1 5 7 5
GL 2 3 3 5
SP 12 8 9 5
PVV 8 7 4
PvdA 8 7 4 3
50+ 1 2 2
PvdD 1 1 2 2
CU-SGP 1 1 1
Lokaal Brabant 1 1
Brabantse Partij 1
Zeêtels 55 55 55 55
Opkomst 42,1 51,4 43,6 52,4

Commissaoris van de Konieng is Ina Adema van de VVD, als opvolger van Wim van de Donk (CDA).

't College van Gedeputeerde Staeten in 't tiedvak 2015-2019 steunde op 'n coalitie van VVD, SP, D66 en PvdA.

't College van Gedeputeerde Staeten in 't tiedvak 2019-2020 steunt op 'n coalitie van VVD, CDA, GL, D66 en PvdA.

't College van Gedeputeerde Staeten in 't tiedvak 2020-2023 steunt op 'n coalitie van VVD, FVD, CDA en Lokaal Brabant.

Gemeênten

Noord-Braebant is opgedeêld in 62 gemeênten. De lèste erindeêlienge was in 2019.

Waeterschappen

Noord-Braebant is in drie waeterschappen verdeêld: 't Waeterschap Braebantsen Delta, Waeterschap Aa en Maes en Waeterschap D'n Dommel.

Justitie

Braebant is in tweê arrondissementen verdeêld: 't westen valt onder 't arrondissement Breda, 't oôsten onder D'n Bos. Allebei de arrondissementen ressorteren onder 't Gerechtsof van D'n Bos.

Cultuur

Godsdienst

Vanouds is Noord-Braebant 'n kattelieke provincie. In 2005 was volgens schattiengen nog 57% van de bevolkienge katteliek. Kleine gebieden in 't noorden bin in (groôte) meerder'eid protestants, naemelik 't Land van Altena en Heusden en de Noordwestoek. Zaemen bin die goed vò 6% van de Braebanders. Deu de sterke verstedeliking weune d'r intusse ok a 5% moslims in de provincie.

Taele

Noord-Braebant eit 't Braebants in verschillende dialecten as streektaele. In kleine gebieden an de randen van de provincie ore nog aore taelen gesproke: 't Noordwestoeks is 'n Ollands dialect, in 't Land van Cuijk praote ze Kleverlands en in de gemeênte Cranendonck (oôdplekke Budel) è ze 'n Limburgs dialect. De dialecten ore nog relatief vee gesproke, voraol op 't land.

 
Provincies van Nederland
Drenthe | Flevoland | Friesland | Gelderland | Greunienge | Limburg |
Noord-Braebant | Noord-'Olland | Overiessel | Utrecht | Zeêland | Zuud-'Olland